![[ANALYSIS] Bagong gobyerno, lumang mga kasinungalingan](https://marcosregime.com/files/2022/07/ANALYSIS-Bagong-gobyerno-lumang-mga-kasinungalingan.jpeg)
Naganap na. Matapos ang 36 years, isa na namang Marcos ang nakaupo sa Malacañang.
Pero kahit na could bagong gobyerno, ang ibinungad nito sa taumbayan ay mga lumang kasinungalingan.
Suriin natin ang tatlong large lies sa inaugural speech ni Pangulong Bongbong Marcos Jr. kahapon, Hunyo 30.
1) “Meals self-sufficiency has been the important thing promise of each administration. None however one delivered.”
Malinaw na ang pinatutungkulan niya sa “none however one delivered” ay ang administrasyon ng kanyang amang si Ferdinand E. Marcos.
Ngunit kung nakamit ang meals self-sufficiency noong Batas Militar, bakit nag-import pa rin tayo ng bigas sa 11 taon ng nakatatandang Marcos bilang pangulo?
At kung sapat ang pagkain, bakit natagpuan ng USAID na “malnutrition stays an issue within the Philippines” noong 1985, sa mga huling buwan ng Batas Militar?
Bakit nagkaroon ng malawakang kagutuman sa Negros Island noong 1985, kung saan 40% ng mga batang wala pang 14 taong gulang ang nakaranas ng malnutrisyon, at isa sa limang batang Negrense ang “significantly malnourished”? Bakit nakunan ng mga litrato ang mga buto’t balat na mga bata roon, tulad ni Joel Abong?
2) “My father constructed extra and higher roads, produced extra rice than all administrations earlier than his. President Rodrigo Roa Duterte constructed extra and higher than all of the administrations succeeding my father’s.”
Totoong maraming napagawang kalsada ang naunang pangulong Marcos.
Kung susuriin ang datos mula sa lumang Philippine Statistical Yearbooks, noong 1964-1965, nasa mahigit 55,777 kilometers ang kabuuang haba ng mga kalsada sa Pilipinas (nationwide at native roads). Pagdating ng 1984, nasa 157,139 kilometers na iyon, oo halos tatlong beses na ang dami.
Pagdating naman sa rice manufacturing, ang produksiyon ng palay ay dumoble mula 3.99 milyong tonelada noong 1965 hanggang 7.84 milyong tonelada noong 1984.
Ngunit ang sinabi ni Marcos Jr. na “extra and higher roads, produced extra rice” ay isa na namang pagkakataon upang ipinta ang panahon ng kanyang ama bilang “golden age” ng Pilipinas.
Hindi golden age ang Batas Militar, at kailangang bigyan ng konteksto ang mga datos.
Halimbawa, karamihan sa mga bagong kalsadang ipinatayo ng courting pangulong Marcos midday ay native roads, at ’di hamak na mas kakaunti ang nadagdag na nationwide roads midday.
Ayon naman sa mga ekonomista ng UP, sa isang komprehensibong pag-aaral na isinagawa nila noong 1984, karamihan sa public works sa panahon ni Marcos midday ay nasayang lang dahil ’di masyadong productive o ’di talaga kapaki-pakinabang (isipin ’yung maraming constructing o edifices na ipinatayo ni Imelda Marcos).
’Di na rin kagulat-gulat na tumaas ang produksiyon ng bigas noong panahon ni Marcos dahil nangyari ang Inexperienced Revolution noong dekada ’50 at ’60. Sadyang tumaas ang bilang ng mga lupaing could irigasyon, at dumami ang mga palayang gumamit ng trendy varieties ng bigas (kabilang ’yung “Miracle Rice”).
Gayunpaman, nasayang ang momentum sa agrikultura.
By no means tayong naging prime rice exporter sa mundo, nabawasan ang investments sa irigasyon noong dekada ’80 (kasabay ng krisis pang-ekonomiya), at di nagtagumpay ang mga programa tulad ng agrarian reform at Masagana 99.
Nagkaroon din ng mga scarcity sa bigas noong dekada ’70 dahil sa mga kapalpakan ng Nationwide Meals Authority o NFA. Might mga mahahabang pila para sa NFA rice (na ’di kagandahan ang kalidad), at sa panahon ng kagipitan hinihimok pa ang mga tao na kumain na lang ng pinaghalong bigas at mais.
Pagdating naman sa Construct, Construct, Construct (BBB) ni courting pangulong Rodrigo Duterte, napakaraming proyektong ipinangako noong 2017 ang ’di natuloy at ’di natupad.
Sa 119 proyektong nakalista, 11 lang ang natapos noong 2021, at 18 daw ang inasahang matatapos sa katapusan ng Hunyo (natapos nga ba?).
Matatandaan ding pabago-bago ang listahan ng BBB tasks sa paglipas ng mga taon, dahil marami pala sa mga ipinangakong proyekto ay masyadong mahirap gawin at unfeasible.
Marami rin sa infrastructure tasks na natapos sa panahon ni Duterte ay carry-overs lang mula sa mga naunang administrasyon – pero isinama pa rin sa Construct, Construct, Construct. Grabe ‘yung credit-grabbing. (BASAHIN: 10 Construct, Construct, Construct tasks that began earlier than Duterte)
Isa pa, marami sa mga proyektong imprastraktura ay nakasentro pa rin sa mga kotse imbes na sa pedestrians at bikers. Kaya grabe pa rin ang trapik ngayon – mas lumala pa nga.
So saan kaya hinugot ni Marcos Jr. yung “Duterte constructed extra and higher”?
3) “Blades have been turning over the sand dunes of Ilocos Norte, harnessing an influence throughout however unseen, lengthy earlier than this present day. I constructed them.”
Marami nang fact-check ang nagpakita na hindi si Marcos Jr. ang nagpatayo ng mga windmills sa Ilocos Norte.
Sa halip, nagkataon na siya ang gobernador noong 2005 kung kailan itinayo ng isang “personal business enterprise” na NorthWind Energy Growth Company ang windmills sa Bangui. ’Di rin iyon pinondohan ng gobyerno; bagkus, ang pondo’y nanggaling sa World Financial institution at Danish authorities.
Ang nakakatawa, panahon pa lang ng Friendster (naaalala o naabutan ‘nyo ba iyon?) ay iniugnay na ni Marcos Jr. ang sarili sa windmills ng Ilocos, as if proyekto niya iyon.
Sa katunayan could screenshot ang UP journal na Kasarinlan ng 2010 Friendster web page ni Marcos Jr. tampok ang pamilya niya. Sa harap nila ay could cartoon ng batang could hawak na pinwheel at sa likod ay could imahe rin ng isang windmill. Might hyperlink din sa recreation na “Windmill Metropolis.”
Supply: Kasarinlan
Nostalgia journey pa rin
Sinabi ni Marcos Jr. sa kanyang inaugural speech na “I’m right here to not discuss in regards to the previous; I’m right here to inform you about our future…. We don’t look again however forward.”
Pero kung gayon, bakit panay pa rin ang banggit niya sa mga achievement ng ama mahigit apat o limang dekada na ang nakararaan? At bakit panay pa rin ang banggit sa windmills na ’di naman niya proyekto o pinondohan within the first place?
Walang masama sa pagbabalik-tanaw. In actual fact, maraming aral mula sa nakaraan ang magagamit natin upang tugunan ang mga bagong hamong kakaharapin natin.
Ngunit kung titingin na lang din tayo sa nakaraan, huwag nating baguhin at i-cherry-pick iyon. Bagama’t pangulo na si Marcos Jr., hindi lisensiya iyon para sa walang habas at walang tigil na pangbababoy sa ating kasaysayan.
Sa unang speech pa lang ni Marcos Jr., marami nang kailangang i-fact-check. What extra sa susunod na anim na taon? Maging mapagmatyag at mapanuri tayong lahat. – MR
JC Punongbayan, PhD is an assistant professor on the UP College of Economics. His views are impartial of the views of his affiliations. Observe JC on Twitter (@jcpunongbayan) and Usapang Econ (usapangecon.com).
