[ANALYSIS] Hindi tsismis ang statistics

Bukod sa historic denialism, mukhang would possibly statistical denialism din pala sa administrasyong ito.

Noong Hulyo 5, sa kauna-unahan niyang press conference bilang pangulo, ibinahagi ni Bongbong Marcos Jr. ang mga plano niya sa ekonomiya. Ito’y matapos ang kanyang kauna-unahang Cabinet meeting noong umaga ring iyon.

Binasa ni Press Secretary Trixie Cruz-Angeles ang tanong ng isang reporter hinggil sa inflation cost o bilis ng pagtaas ng presyo ng mga bilihin.

Noong umagang iyon kasi, ibinalita rin ng Philippine Statistics Authority (PSA) na umabot na ang inflation cost sa 6.1%, pinakamataas mula Nobyembre 2018. Ibig sabihin, sobrang bilis ng pag-arangkada ng mga presyo.

Kahit na kababanggit pa lang ng numero, ipinaulit ito ni Marcos Jr. sa kanyang press secretary. Not paying consideration? At nung marinig ulit niya ang 6.1%, ’di siya makapaniwala.

Aniya: “6.1%? I really feel I have to disagree with that amount. We aren’t that high. We have crossed the…our [inflation] targets had been a lot much less 4% or a lot much less. Sadly, it seems like we would cross that threshold. Tatawid tayo sa 4%.”

I-fact-check natin. (Anim na taon ba tayong magfa-fact-check?)

Una, mahirap mag-disagree sa statistic na na-compute ng expert statisticians ng PSA – lalo kung wala ka namang basehan.

Buwan-buwan ay kino-compute ng PSA ang inflation cost. Nagsu-survey sila ng presyo ng mga piling produkto at serbisyo sa mga mall, palengke, gasoline stations, atbp. Pinagsasama ang presyo ng mga bagay na iyon sa tinatawag na “consumer worth index” o CPI.

Ang pagtaas ng CPI mula sa kaparehong buwan sa nakaraang taon ay ang inflation cost.

Mabusisi ang pag-compute ng CPI at inflation, pero kumpara sa ibang statistics ng PSA ay mas straightforward ito. ’Di kasi nakabase sa pag-amin ng income o gastos ng mga pamilya. Kaya mas mahirap pagdudahan ang mga numero.

Bilang tugon sa pahayag ng Pangulo, nanindigan ang pinuno ng PSA na si Nationwide Statistician Dennis Mapa. Aniya, “The Philippine Statistics Authority stands by its report.” Bandang 8:30 pm naman, nag-post din sa social media ang Nationwide Monetary and Enchancment Firm o NEDA hinggil sa 6.1% inflation. (Ang PSA ay attached firm ng NEDA.)

Nagkamali rin si Marcos Jr. sa pagsasabing ang objective ng Bangko Sentral ng Pilipinas (BSP) para sa inflation ay “decrease than 4%.” Sa totoo lang, ang inflation objective ng BSP ay 2% hanggang 4%.

Main actuality ito sa monetary policymaking sa Pilipinas. Bilang pangulo, dapat kabisado na niya ito by now.

Worldwide parts

Magiging kostumbre ba ni Marcos Jr. sa susunod na anim na taon ang pagdududa sa official statistics ng PSA? Paano sosolusyonan ang mga problema ng bayan kung pati official statistics ay pinagdududahan?

Really, ’di naman kagulat-gulat na nasa 6.1% inflation na tayo.

Damang-dama natin ngayon ang pag-arangkada ng mga presyo. Pamahal nang pamahal ang pagkain, kuryente, pamasahe, gasolina, diesel, atbp. ’Di naman lumalaki ang mga suweldo natin. Pagaan tuloy nang pagaan ang grocery baggage natin, at paliit nang paliit ang servings ng pagkain.

Marahil ’di makapaniwala si Marcos Jr. sa 6.1% inflation dahil on no account naman niya naging problema ang malaking inflation inside the first place.

Maraming bansa rin ang nakararanas ng mataas na inflation sa ngayon. Noong Mayo, umabot na sa 8.6% ang inflation sa US, pinakamataas mula pa noong 1981. At ayon sa World Monetary establishment, ang median inflation cost sa mundo noong April ay nasa 7.8% na, pinakamataas mula 2008.

Ni-recognize naman ni Marcos Jr. na problema ng buong mundo ang inflation. Aniya, “After all of the inflation cost is a matter not solely inside the Philippines nonetheless everywhere…. A number of our inflation is certainly imported inflation.” Tama naman.

Pero kung malaking bahagi pala ng inflation ay dulot ng worldwide parts, bakit pa kailangang pagdudahan ang mga numero?

Minamaliit din ang COVID?

By the easiest way, ’di lang inflation ang mga numerong dinownplay ng Pangulo.

May isa pang reporter na nagtanong hinggil naman sa ibinalita ng Division of Nicely being na lagpas 7,000 na bagong kaso ng COVID-19 sa nakaraang linggo. Ang problema, agad-agaran itong minaliit ni Marcos Jr.

Sabi niya: “If we check out the place we started, we nonetheless have the potential to take care of the model new COVID circumstances. Fortuitously, we should always all the time not check out the number of COVID circumstances within the similar method as we checked out them in 2020 and 2021 on account of that’s Corona…ah that’s Omicron, that’s Omicron. Omicron could also be very utterly completely different, it’s somewhat, it’s a bit contagious however it absolutely does not hit as exhausting.”

Ang problema, sinasabi ng mga eksperto na ang Omicron subvariants BA.4 at BA.5 ang dalawang pinakanakahahawang anyo ng COVID, at malakas laban sa mga bakuna. Mula Hunyo 29 hanggang Hulyo 4, nakapagtala ang DOH ng 43 na bagong kaso ng BA.5 at pitong bagong kaso ng BA.4.

Bagamat maliit pa ang mga numero, nasa 7,919 na ang kabuuang kaso ng Omicron sa Pilipinas. At bumabalik na tayo sa panahon kung saan nasa 1,000 mahigit ang bagong kaso kada araw.

Patuloy pang dinownplay ni Marcos Jr. ang sitwasyon. Ayon sa kanya, “In actuality, the ultimate experience has been, people are down, presumably for two, presumably three days, and that’s like flu, it’s like having flu.”

I-e-encourage daw niya ang third (booster) dose bilang proteksiyon laban sa COVID. Pero ’di niya binanggit na hanggang ngayon ay mahigit 15 milyong Pilipino pa lang ang would possibly unang booster, o isa sa pitong Pilipino.

Binanggit naman ang pag-“reinstitute” ng vaccination drive, pero parang half-hearted lang siya sa pagsasabi noon. At bakit nga ba wala pa ring bagong secretary of properly being hanggang ngayon?

‘Disagree’ pa further

Sa unang press conference ni Pangulong Marcos Jr., nakita nating kapag tinatanong siya hinggil sa mga datos na medyo nakaka-alarma, ang unang reaksiyon niya ay i-downplay o maliitin ang mga ito.

Ang pagtatakip o pagmamanipula sa mga datos ay mga porma rin ng pagsisinungaling. At expert ang mga Marcos diyan.

Halimbawa, noong panahon ng kanyang tatay, nadiskubre na pinatungan ni former Central Monetary establishment governor Jaime Laya ang mga statistics hinggil sa reserve natin ng dolyares noon. Dinagdagan niya ng imaginary $1.1 bilyon para magmukhang would possibly dolyar pa tayo, kahit na ang totoo’y paubos na iyon.

Si Marcos Jr. mismo ay main singungaling. Hanggang ngayon ay pinagpipilitan niyang would possibly bachelor’s diploma siya mula sa Oxford Faculty, kahit wala naman at “explicit diploma” lang ang ibinigay sa kanya. Noong kampanya, umasa naman ang kampo niya sa iba’t ibang naratibo, kabilang ang sinasabing “golden age” ng Pilipinas ang panahon ng Batas Militar (maling-mali iyon).

Delikado ang pag-disagree sa katotohanan, lalo na’t napakaraming problemang kinakaharap ang bayan ngayon.

Bukod sa patuloy na pagtaas ng inflation at COVID circumstances, nakaamba rin ang paglala ng kagutuman at pagtaas ng kahirapan (ayon na mismo sa monetary employees niya). Samantala, lumolobo ang utang ng gobyerno, na delikado ngayong tumataas ang charges of curiosity as buong mundo. May krisis din tayo sa edukasyon, at nakaamba ang krisis sa enerhiya sa bandang 2025 kapag maubos na ang present ng pure gasoline sa Malampaya.

Paano haharapin at sosolusyunan ng Marcos Jr. administration ang mga problemang ito kung ang knee-jerk reflex ay magdi-“disagree” sa datos? – MR

JC Punongbayan, PhD is an assistant professor on the UP School of Economics. His views are neutral of the views of his affiliations. Observe JC on Twitter (@jcpunongbayan) and Usapang Econ (usapangecon.com).